Zabytkowy kościół w Cetyniu z XVII wieku
O kościele
Niewątpliwie największą atrakcją we wsi Cetyń jest zabytkowy kościół filialny p.w. Najświętszego Zbawiciela z XVIIw., należący do Parafii Rzymsko – Katolickiej w Suchorzu.
Kościół wraz z otoczeniem jest wpisany do rejestru zabytków rej. nr A-26
z 21.12.1965r.
Zbudowany w miejscu średniowiecznej drewnianej świątyni z roku 1686r. przebudowany w 1916 roku. Cetyński kościółek usytuowany jest na znacznym podwyższeniu w centrum wsi w otoczeniu pięknego starodrzewu. Orientowany. W najbliższym otoczeniu budynki zagrodowe, dalej na południowy-wschód folwark i zespół pałacowo- parkowy.
Na cmentarzu przykościelnym znajduje się:
– od południowego-zachodu drewniana XIX-wieczna dzwonnica,
– od północnego-zachodu dwa żeliwne XIX-wieczne krzyże pastora i jego żony z 1852r. i 1866r.
Wokół kościoła współczesne ołtarze z kamieni. Cmentarz ogrodzony od północy i zachodu siatką. Kościół na planie wydłużonego prostokąta z węższym, zamkniętym trójbokiem prezbiterium od wschodu. Wejście główne od zachodu przez wydzieloną w nawie kruchtę na planie prostokąta; w narożniku południowo- zachodnim klatka schodowa Kościół jednonawowy z emporą od zachodu. W północno i południowo – wschodnim narożniku nawy zakrystie. Jest to bryła zwarta. Kościół jednokondygnacyjny z prostokątną wieżą wtopioną w bryłę korpusu, nakryty dachem dwuspadowym, prezbiterium pięciospadowym, wieża ośmiobocznym łamanym hełmem. Konstrukcja ścian kościoła drewniana, szachulcowa typowa dla budownictwa pomorskiego tamtych czasów. Kościół murowany z cegły na fundamentach kamiennych, cokół wykonany współcześnie z cegły. Prezbiterium o konstrukcji szachulcowej, korpus kościoła otynkowany. Zachodnia ściana szczytowa drewniana, oszalowana deskami. Wieża kościoła drewniana, oszalowana deskami. Ściany wewnętrzne obite współcześnie boazerią do 1/3 wysokości; ścianki działowe drewniane z desek. Pokrycie dachu korpusu to dachówka ceramiczna, holenderka; prezbiterium – dachówka ceramiczna, karpiówka układana podwójnie w „łuskę”; wieża – gont dębowy. Posadzki w kościele zostały położone z płytek lastriko. Schody zewnętrzne cementowe, jednobiegowe; wewnętrzne wykonane z drewna, jednobiegowe, policzkowe, poręcz drewniana. Okna w kościele są drewniane, krosnowe, dwudzielne, dwupoziomowe, z nadślemieniem, szklone współcześnie szkłem ornamentowym oraz w prezbiterium jednodzielne, jednopoziomowe, nieuchylne, witrażowe. Elewacja zachodnia – jednoosiowa, otwór drzwiowy prostokątny, osłonięty współcześnie dwuspadowym daszkiem na drewnianych słupach. Elewacja północna i południowa- sześcioosiowa, otwory okienne duże, zamknięte łukami ostrymi. Między otworami i w narożnikach lizeny. Elewacja wschodnia – trzyosiowa: na jednej osi prostokątny otwór drzwiowy osłonięty współcześnie jednospadowym daszkiem, na 1 i 2 osi prezbiterium otwory okienne o wykroju wydłużonego prostokąta. Na ścianie szczytowej elewacji, nad dachem prezbiterium wyryty w tynku napis: Ausgb. 1916”. Prawdopodobnie szachulcowy XVII-wieczny kościół został obmurowany w 1916r. zmieniono wówczas kształt otworów okiennych, stolarkę drzwiową i wyposażenie. Na przedwojennym zdjęciu kościoła widoczne są empory boczne, których dziś już nie ma.
Jedynymi pierwotnymi elementami architektonicznymi świątyni są:
– witraże z czasów rozbudowy kościoła,
– drewniana czworoboczna wieża z ośmiobocznym hełmem kielichowym kryty gontem,
– wolno stojąca dzwonnica z 1779r.,
– współczesne wyposażenie to w ołtarzu głównym obraz z I ćw. XXw.
Parafia p.w. Najświętszego Zbawiciela w Cetyniu jest organizatorem cyklicznych inscenizacji z okazji Dnia Papieskiego, Świąt Bożego Narodzenia czy Wielkiego Postu. Ponadto kościół angażuje się w pomoc i wsparcie dla najuboższych rodzin
Zachęcamy również do zwiedzania pozostałych czterech cennych zabytkowych kościołów w Bruskowie Wielkim, Zębowie, Kwakowie oraz Biesowicach, które tworzą historyczny szlak turystyczny. Świątynie te po kompleksowym remoncie odzyskały dawny blask, które są nie tylko miejscem modlitwy dla mieszkańców, ale i cenną atrakcją turystyczną.