Kapitol

Kapitol to wzgórze symbolizujące władzę Rzymu. Stojący tutaj Palazzo Senatorio do dnia dzisiejszego jest siedzibą władz miejskich. Wzgórze składa się z dwóch szczytów, pomiędzy którymi znajduje się dziś Plac Kapitoliński (Piazza del Campidoglio). W czasach antycznych na szczycie północnym znajdowała się świątynia Junony, zaś na południowym wzniesiona ok 590 roku p.n.e. świątynia Jowisza Największego i Najlepszego, uważana za największą świątynię świata rzymskiego. Ze świątyni zachowały się niestety nieliczne relikty archeologiczne. Budowla rozmiarami dorównywała Panteonowi. Tutaj odbywały się najważniejsze ceremonie religijne. Procesje po przejściu przez Via Sacra wspinały się ścieżką od strony Forum Romanum. Tutaj miały też miejsce najważniejsze wydarzenia polityczne. Skała Tarpejska (Rupe Tarpea) na południowym skraju wzgórza była miejscem egzekucji zdrajców i skazańców strącanych z urwiska w przepaść.

Także w późniejszych czasach Kapitol był centrum życia politycznego, dyskusje prowadzono m.in. na marmurowych schodach ukończonych w 1348 r, które prowadziły do Kościoła Santa Maria in Aracoeli (z VI wieku kościół Matki Boskiej Niebiańskiego Ołtarza, wzniesiony na ruinach świątyni Junony.

nocna panorama z Kapitolu

W obniżeniu między dwoma szczytami Kapitolu Michał Anioł na zlecenie papieża Pawła III stworzył w drugiej połowie XVI wieku wspaniały plac. W chaotyczny układ zastanych budowli wprowadził harmonię i ład dzięki symetrii planu oraz uporządkowaniu pierzei poprzez dobudowanie nowych fasad do istniejących budynków. Na Plac Kapitoliński prowadzą szerokie monumentalne schody- CORDONATA, których szczytu strzegą posągi Dioskurów- Kastora i Polluksa. Po środku placu wznosi się konny pomnik Marka Aureliusza. Tych, którzy podejmą trud wejścia na szczyt wzgórza czeka nagroda w postaci pięknej panoramy Rzymu, nad którą dominuje kopuła watykańskiej Bazyliki św. Piotra. Po XVI- wiecznej przebudowie plac zorientowany jest na zachód w stronę Watykanu- religijnego odpowiednika Kapitolu. Założenie jest natomiast odwrócone tyłem do Forum Romanum i Palatynu, miejsca gdzie 2700 lat temu rozpoczęła się fascynująca historia Wiecznego Miasta.

Gdy w 1546 roku Michał Anioł (Michelangelo Buonarroti) przystąpił do uporządkowania chaotycznie zabudowanego  wzgórza istniały na nim  trzy budynki: Pałace Senatorów i Konserwatorów oraz kościół Santa Maria in Aracoeli, posadowiony na wyższym tarasie wzgórza. W wyniku projektu Michała Anioła powstał pierwszy nowożytny plac rzymski. Foremny kształt trapezu uzyskał dzięki wstawieniu budynku Muzeum, tym samym kościół Santa Maria in Aracoeli został odcięty od przestrzeni placu. Budynek Muzeum jest zwierciadlanym odbiciem Pałacu Konserwatorów, dzięki temu działaniu oraz wielu innym posunięciom  Michał Anioł stworzył układ symetryczny. Centralnie położony i wyższy od pozostałych Pałac Senatorów został zaakcentowany campanillą. Pomimo otwarcia placu na daleką perspektywę miasta przestrzeń zdaje się być bardzo spoista, a to za sprawą regularnego kształtu, wzoru posadzki akcentującego środek oraz ustawienia na nim konnego pomnika Marka Aureliusza. Michał Anioł dobudował elewacje do wszystkich budynków, przekształcając architekturę wzgórza na jednolitą i harmonijną. W elewacjach wprowadził tzw. wielki porządek, czyli połączył ze sobą dwie kondygnacje za pomocą pilastrów.

Widok wzgórza kapitolińskiego z kościołem Santa Maria in Aracoeli (po lewej) oraz Palazzo dei Conservatori, kryjące fragmenty fundamentów świątyni Jowisza Kapitolińskiego. U szczytu zaprojektowanych przez Michała Anioła schodów, prowadzących na Plac Kapitoliński, znajdują się marmurowe posągi Dioskurów, a w głębi posąg Marka Aureliusza (a raczej jego kopia, ten właściwy znajduje się w muzeum).