 |
| plan Akropolu w Atenach 1- Świątynia Ateny Nike; 2-tzw. Monument Agrypy; 3- Propyleje; 4- Pinakoteka; 5- Sanktuarium Ateny; 6 i 15- Propylon; 7- Chalkoteka; 8- Okręg Zeusa; 9- Partenon; 10- Świątynia Romy; 11 i 12- Heroon Pandion; 13- Ołtarz Ateny; 14- Archaiczna Świątynia Ateny Polias, 16- Erechtejon; 17- dom Arrefor; 18- Posąg Ateny Pronachos; 19- Magazyn |
Niestety nie mam zdjęć z Grecji w wersji cyfrowej, a te które posiadam są kiepskiej jakości, dlatego postanowiłam zaprezentować Wam architekturę tego, moim zdaniem, najważniejszego okresu w sztuce, za pomocą szkiców. Grecja Antyczna jest źródłem i inspiracją dla wszystkich okresów w sztuce, które po niej następowały. Cała twórczość europejska bazuje na tym co osiągnęli Grecy. Rzymianie to skopiowali i rozpowszechnili w Europie, ale to Grecy to stworzyli.
Nie znamy dokładnej daty powstania akropolu, wiemy jednak, ze Akropol Ateński w epoce egejskiej był twierdzą obronną. Świadczą o tym resztki murów cyklopowych, które niegdyś wznosiły się dookoła wzgórza, zamykając z trzech stron naturalny majdan obronny, jedynie zachodnie zbocze, o łagodniejszym podejściu pozostało otwarte, umożliwiając wejście na szczyt. Taki układ przetrwał do późniejszych czasów. Od momentu, kiedy Ateny przejęły panowanie nad Attyką (na przełomie tysiąclecia, prawdopodobnie po przejściu Dorów na Peloponez- to oni stworzyli porządek dorycki i od nich pochodzi nazwa) i zorganizowały wspólnotę państwową wszystkich polis, na akropolu corocznie obchodzono uroczystości upamiętniające to wydarzenie. Równocześnie czczono pamięć herosa ateńskiego- Tezeusza, któremu przypisywano ustanowienie państwa. Wg legendy Tezeusz odparł najazd Amazonek i uniezależnił Ateny od władz Krety. Bóstwem opiekuńczym akropolu była Atena Pallas- uosobienie elementarnych zjawisk przyrody (burz, deszczu, wiatru, itp.). Wszystkie trzy świątynie na Akropolu były poświęcone Atenie:
– Promachos- przodowniczki w boju, prowadzącej do zwycięstw;
– Partenos- dziewicy, uosobienia boskiej mądrości, bogini zwycięstwa i wolności,
– Polias-orędowniczka miasta.
Pierwotnie obok Ateny czczono jeszcze inne bóstwo, jakim był Erechteusz, święty wąż, upostaciowienie płodności ziemi attyckiej.
 |
| rekonstrukcja Erechtejonu (plan i widok) |
 |
| Akropol w Atenach- PROPYLEJE |
Na wzgórze prowadziły monumentalne schody, flankowane wieżami. Za schodami znajdowała się ścieżka wiodąca w stronę Propylejów i świątyni Nike Bezskrzydłej (Apteros). Propyleje, czyli monumentalna brama, usytuowane były w miejscu, w którym teren opadał w stronę zachodnią. Pojawił się więc problem pokonania różnicy wysokości. W związku z tym w budowli znajdują się kolumny ukształtowane wg. dwóch porządków, doryckiego- niższego i jońskiego- wyższego, umieszczonego w miejscu, w którym była największa różnica wysokości. Przechodząc przez Propyleje naszym oczom ukazuje się ogromna świątynia Ateny Partenos, zwana Partenonem. Jej budowniczy bardzo sprytnie wymyślili jej usytuowanie. Budowla jest nieco zsunięta z osi całego założenia, a to dlatego, żeby obserwator mógł oglądać ją w cłej jaj okazałości, a nie tylko od frontu. Z lewej strony znajdował się posąg Ateny Promachos, za nim widniał Erechtejon- w porządku jońskim, w którym jedynym elementem dorycki są Kory w loży kor.
 |
| przekrój podłużny i poprzeczny przez PARTENON |
 |
| plan agory w Atenach |