British Trad Grades – czyli Brytyjska skala trudności wspina w stylu tradycyjnym
Od pierwszego stycznia 2009 roku, na Cyprze na drogach wspinaczkowych w stylu klasycznym (dla nie oswojonych z tą nazwą podam że na drogach „na kościach”) obowiązuje wycena trudności w skali brytyjskiej.
Dla wspinaczy z kontynentu ta skala jest czymś nie znanym i tajemniczym, niczym radziecka (czyt. Rosyjska) skala trudności. Postanowiłem zaznajomić was z jej niuansami.
Brytyjczycy bardziej od wspinaczy kontynentalnych, takimi jak np. niemcy, polacy, włosi, podkreślili komfort psychiczny asekuracji na drodze w swojej skali trudności.
Często droga która w skali UIAA miałaby różne wyceny (np. V+ lub VI+ ) w skali brytyjskiej miałaby taką samą wycenę (np.VHS ), z innej strony droga która miałaby w skali UIAA jedną wycenę (np. V ) w brytyjskiej mogłaby mieć dwie (np.VS lub VHS).
Jak to należy rozumieć? Otóż kluczem do zrozumienia jest tu komfort psychiczny z asekuracji. Tak droga V+ z łatwą i prawie 100% pewną asekuracją będzie przez Brytyjczyków wyceniona na VS czyli very severe – bardzo trudną, ale podobne V+ ze skali UIAA, z trudną, nie wzbudzającą poczucia pewności asekuracją (żeby nie powiedzieć przerażającą), przez Brytyjczyków może być wycenione na VHS albo nawet E1.
Innym przykładem jak można rozumieć tą skalę jest puntk odczucia. np. jeśli czujesz się na siłach prowadzić w pełni bezpiecznie ubezpieczoną drogę sportową VI.1 (francuskie 6b) ale nie chętnie porwiesz się na kiepsko obitą drogę V+ (francuskie 5b) to jesteś na poziomie brytyjskiego E1.
Brytyjską skalę mierzymy w nazewnictwie:
Mod | moderate | łatwo/umiarkowanie |
Diff | difficult | trudno/skomplikowany |
Vdiff | very difficult | bardzo trudno |
HVD | hard, very difficult | ciężko bardzo trudno |
Sev | severe | poważnie |
HS | hard severe | ciężko poważnie |
VS | very severe | bardzo poważnie |
HVS | hard, very severe | ciężko bardzo poważnie |
E1 – E10 | extreme grades | ekstremalnie ciężko stopnia pierwszego … do dziesiątego, jedenastego, itd. |
Poniższa tabela ukazuje jak należy rozumieć brytyjską skalę na tle innych skal. Słupek z brytyjską skalą należy czytać tak;
górna jego krawędż oznacza poczucie pewne przy słabej asekuracji,
dolna oznacza granicę przy bardzo pewnej asekuracji.