BYDGOSZCZ – kościół farny śś. Marcina i Mikołaja z cudownym wizerunkiem Matki Bożej Pięknej Miłości, miasto (prawa miejskie od XIV w.) przy ujściu rzeki Brdy do Wisły, w archidiecezji gnieźnieńskiej.
Bydgoszcz – niegdyś (XII w.) gród kasztelański, dzisiaj silny ośrodek przemysłowy, naukowy i kulturalny. Najstarsza część miasta, z większością zabytków, leży tuż nad rzeką Brdą. W jej obrębie znajduje się też późnogotycka fara śś. Marcina i Mikołaja, wybudowana w latach 1466-1502, z gotyckim, łaskami słynącym wizerunkiem MB Pięknej Miłości umieszczonym w ołtarzu głównym. Obraz przedstawia Maryję, w postaci stojącej, trzymającą na lewej ręce Jezusa, a w prawej – rozwiniętą, pąsową różę. Dwaj aniołowie unoszą nad Jej głową koronę; pod stopami ma sierp księżyca. W lewym, dolnym rogu obrazu widnieje klęczący mężczyzna (prawdopodobnie Stanisław Kościelecki) z rękami złożonymi do modlitwy. Według tradycji, obraz został ufundowany w 1466 jako wotum za zwycięskie walki z Krzyżakami podczas wojny trzynastoletniej. W okresie zaborów był zniekształcony poprzez zaklejenie oleodrukiem twarzy Maryi i dopiero po pierwszej wojnie światowej poddano go renowacji, przywracając dawny wygląd.
Obecnie uważany jest przez historyków sztuki za jeden z najpiękniejszych wizerunków Matki Bożej, łaskami słynących w Polsce. Liczne niegdyś wota poświęcone zostały w czasie powstania kościuszkowskiego na cele narodowe. Kult Matki Bożej w kościele śś. Marcina i Mikołaja istniał już na początku XVIII w., o czym może świadczyć przystrojenie innego obrazu Matki Bożej z Dzieciątkiem z około 1700 r. srebrnymi sukienkami i koronami (obraz ten znajduje się obecnie w ołtarzu bocznym). Jednak szczególne nabożeństwo do Matki Bożej rozwinęło się dopiero 200 lat później w związku z obrazem Madonny z różą. Wizerunek ten został koronowany 29 maja 1966 – w 500-lecie intronizacji obrazu w bydgoskiej farze i 1000-lecie chrześcijaństwa w Polsce – przez prymasa Polski, Stefana kardynała Wyszyńskiego, z udziałem metropolity krakowskiego, abpa Karola Wojtyły, obecnego Ojca Świętego. Najważniejsze odpusty, gromadzące liczne rzesze wiernych, to Narodzenie NMP-Matki Bożej Pięknej Miłości (8 września), św. Marcina (11 listopada) i św. Mikołaja (6 grudnia).